بلوغ زودرس

بلوغ مرحله مهمی از رشد و تکامل است که با فرآیند پیچیده ای که توسط سیستم عصبی غدد درون ریز تنظیم می شود مشخص می شود.

بلوغ زودرس ( کمتر از 8 سالگی در دختران و کمتر از 9 سالگی در پسران) با ظهور علائم فیزیکی و هورمونی رشد بلوغ در سنین پایین‌تر از سن طبیعی تعریف می‌شود.

رابطه تغذیه و بلوغ زودرس

وضعیت تغذیه به عنوان یکی از مهمترین عوامل تعدیل کننده شروع بلوغ در نظر گرفته می شود. به نظر می رسد شیر مادر نقش محافظتی مهمی در برابر شروع زودرس بلوغ دارد، عمدتاً به دلیل تأثیر مثبت آن بر سرعت رشد نوزاد و پیشگیری از اضافه وزن در دوران کودکی. عدم تعادل انرژی، محتوای مواد غذایی درشت مغذیها (پروتئین، چربیها و کربوهیدرات) و ریز مغذیها( ویتامینها و مینرالها) و الگوهای غذایی ممکن است فعال شدن زودرس محور هیپوتالاموس-هیپوفیز-گناد را تعدیل کند و باعث فعال شدن زودرس بلوغ شود.

تاثیر زمان بلوغ بر روی سلامت

زمان بلوغ پیامدهای مهم بهداشت عمومی، بالینی و اجتماعی دارد. در واقع، در رشد روانی و جسمی بسیار مهم است و می تواند بر سلامت آینده فرد تأثیر بگذارد.

شروع زودهنگام بلوغ ممکن است یک عامل واسطه در مسیر زندگی به تعدادی از پیامدهای نامطلوب سلامتی در زندگی بعدی از جمله سرطان های مرتبط با هورمون ، سندرم متابولیک و خطرات بالاتر مرگ و میر ناشی از هر علتی منجر شود. به دلیل این پیامدهای مهم، عوامل قابل تغییری که بر زمان بلوغ تأثیر می‌گذارند، از نظر بهداشت عمومی باید بیشترمورد توجه قرار گیرند.

رژیم غذایی و زمان بلوغ

تعداد زیادی از مطالعات اپیدمیولوژیک علاوه بر عدم تعادل انرژی، ارتباط قابل توجهی را بین مصرف رژیم غذایی و زمان بلوغ نشان داده اند. کودکانی که بیشترین دریافت پروتئین گیاهی را داشتند چند ماه دیرتر و آنهایی که بیشترین دریافت پروتئین حیوانی را داشتند چند ماه زودتر بلوغ را تجربه میکنند. همچنین دریافت فیبر بیشتر در دوران کودکی مانع شروع زودرس بلوغ میشود.

هیچ یک از عوامل غذایی به تنهایی در بروز بلوغ اثر ندارند بلکه ترکیبی از تأثیرات تغذیه ای تا حدی زمان بلوغ را کنترل می کنند . بر این اساس، ارزیابی الگوهای غذایی می تواند به عنوان یک عامل موثر در این زمینه موثر باشد. یکی از الگوهای رژیم غذایی موثر در شروع زودهنگام بلوغ، الگوی رژیم غذایی غربی است که غنی از قند و شیرینیجات، چربیها، فست فودها و غذاهای فراوری شده است.

تاثیر رژیم غذایی سنتی بر روی بلوغ

یافته‌ها نشان می‌دهند که الگوی رژیم غذایی سنتی که بر روی سبزیجات، میوه‌ها، گوشت سفید و آبزیان و غذاهای دریایی است، با کاهش احتمال بلوغ زودرس همراه است. فرض بر این بود که نقش محافظتی مصرف بیشتر میوه و سبزیجات می تواند به دلیل  فیتواستروژن، لیگنین و فلاونول بالا مرتبط باشد. فراوانی مصرف گوشت قرمز با سن شروع زمان قاعدگی رابطه معکوس دارد یعنی مصرف گوشت قرمز بیشتر، شروع بلوغ در سن پایین تر. همچنین به طور مشخص، سایر مواد مغذی موجود در غذاهای حیوانی، به عنوان مثال ریزمغذی‌های خاص و چربی‌ها، ممکن است در زمان بلوغ نقش داشته باشند.

مطلب پیشنهادی:رژیم غذایی مدیترانه ای

رژیم غذایی ناسالم و بلوغ زودرس

الگوی رژیم غذایی ناسالم که بیشتر روی قند و شکر، شیرینیجات، دسرها و تنقلات، نوشابه ها و غذاهای سرخ شده، ارتباط مثبت معنی داری با بلوغ زودرس در پسران و مخصوصا دختران دارد.

مصرف غذاهای ناسالم، مانند غذاهای سرخ شده، به طور قانع کننده ای با چاقی و افزایش سریع وزن، یک پیش بینی کننده بالقوه سن زودرس در قاعدگی و سایر نشانگرهای بلوغ مرتبط است .

تاثیر چربی ها بر روی بلوغ زودرس

یکی از علتهای شروع بلوغ زودرس ناشی از مصرف بالای چربیها، این است که مصرف چربی تأثیر بالقوه ای بر متابولیسم استروژن دارد و میتواند زمان شروع بلوغ را تسریع کند.

تاثیر نوشابه بر روی بلوغ زودرس

همچنین مصرف مکرر نوشابه از طریق تغییرات متابولیکی در مکانیسم های مسیر انسولین و تنظیم هورمون ها، علاوه بر افزایش BMI، پیش بینی کننده بلوغ زودرس است .

الگوی کلی غذا خوردن چیزی است که بر بلوغ جنسی تأثیر می گذارد نه مصرف واحد یک نوع غذا.

به صورت جمع بندی میتوان گفت که از عوامل تغذیه ای، غذاهای کم چرب، کم شیرین، شیر مادر، مصرف بالای فیبر و پروتئینهای گیاهی در کنار عوامل غیر تغذیه ای مانند فعالیت بدنی بالا ، مانع شروع زودرس بلوغ میشوند.

برای داشتن این برنامه های تخصصی باید از متخصصین هر رشته کمک گرفت و دکتر شهناز تقی زاده یکی از بهترین متخصصین تغذیه در تبریز است.به سایت تقی زاده دایت مراجعه نمایید و برنامه ورزشی و تغذیه خود را از قسمت پکیج دریافت نمایید.

برای دیدن پست های آموزشی خانم دکتر تقی زاده به پیچ اینستاگرام dr.taghizadeh.diet مراجعه نمایید.